لنزهای داخل چشمی (Intraocular Lenses) یا به اختصار IOL، لنزهای مصنوعی هستند که معمولاً در زمان جراحی آب مروارید یا گاهی در جراحی‌های اصلاح دید جایگزین لنز طبیعی چشم می‌شوند. این لنزها در داخل چشم کاشته می‌شوند و برخلاف لنزهای تماسی، به طور دائمی در چشم باقی می‌مانند.
🧩 انواع لنزهای داخل چشمی
لنزهای IOL به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
۱٫ لنزهای تک‌کانونی (Monofocal IOL)
- عملکرد: تنها در یک فاصله خاص (معمولاً دید دور) تمرکز دارند.
- برای چه کسانی مناسب‌اند؟
افرادی که بیشتر به دید دور نیاز دارند و مشکلی با استفاده از عینک برای مطالعه یا دید نزدیک ندارند. - مدت ماندگاری: دائمی (تا آخر عمر در چشم می‌ماند).
- عوارض احتمالی:
نیاز به عینک برای دید نزدیک یا کار با رایانه. احتمال بسیار کم تاری دید یا دید هاله‌ای. - قیمت تقریبی: حدود ۱۰۰ تا ۳۰۰ دلار در کشورهای مختلف (بدون هزینه عمل جراحی).
- قیمت در ایران در زمانهای مختلف متفاوت بوده است و در مقطعی با دلار ۴۰۰۰ تومانی به مصرف کننده(بیمار) فروخته می شده است.
۲٫ لنزهای چندکانونی(Multifocal)
- عملکرد: تمرکز در چند فاصله مختلف (نزدیک، میانه، دور).
- برای چه کسانی مناسب‌اند؟
کسانی که دوست ندارند بعد از عمل از عینک استفاده کنند و می‌خواهند در تمام فواصل دید خوبی داشته باشند. - مدت ماندگاری: دائمی.
- عوارض احتمالی:
- دیدن هاله دور نورها (خصوصاً شب).
- عادت کردن به نوع دید ممکن است چند هفته طول بکشد.
- گاهی کیفیت دید در شب کمی کاهش می‌یابد.
- قیمت تقریبی: بین ۸۰۰ تا ۱,۵۰۰ دلار. قیمت در ایران در زمانهای مختلف متفاوت بوده است و در مقطعی با دلار ۴۰۰۰ تومانی به مصرف کننده(بیمار) فروخته می شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد لنز مولتی فوکال اینجا کلیک کنید.
۳٫ لنزهای تطابقی (Accommodative IOL)
- عملکرد: با حرکت عضلات داخل چشم، توانایی تغییر فاصله کانونی دارند (مانند لنز طبیعی چشم).
- برای چه کسانی مناسب‌اند؟
افرادی که زندگی فعالی دارند و می‌خواهند دید نسبتاً خوبی در فاصله‌های مختلف داشته باشند، بدون اینکه چندکانونی بودن لنز مزاحم‌شان شود. - مدت ماندگاری: دائمی.
- عوارض احتمالی:
- کارایی کامل ممکن است در همه افراد حاصل نشود.
- همچنان ممکن است گاهی نیاز به عینک باشد.
- قیمت تقریبی: حدود ۱,۲۰۰ تا ۲,۰۰۰ دلار. قیمت در ایران در زمانهای مختلف متفاوت بوده است و در مقطعی با دلار ۴۰۰۰ تومانی به مصرف کننده(بیمار) فروخته می شده است.
۴٫ لنزهای آستیگماتیسم‌دار (Toric IOL)
- عملکرد: تصحیح آستیگماتیسم (نامنظمی قرنیه) + دید دور یا نزدیک.
- برای چه کسانی مناسب‌اند؟
کسانی که آستیگماتیسم متوسط تا شدید دارند. - مدت ماندگاری: دائمی.
- عوارض احتمالی:
- اگر لنز بچرخد، ممکن است آستیگماتیسم اصلاح نشود.
- در برخی موارد نیاز به اصلاح مجدد یا عینک باقی می‌ماند.
قیمت تقریبی: حدود ۱,۰۰۰ تا ۱,۵۰۰ دلار. قیمت در ایران در زمانهای مختلف متفاوت بوده است و در مقطعی با دلار ۴۰۰۰ تومانی به مصرف کننده(بیمار) فروخته می شده است.
نکات مهم برای انتخاب لنز مناسب:
- نیازهای فردی: اگر بیشتر مطالعه می‌کنید یا رانندگی شبانه دارید، نوع لنز انتخابی فرق می‌کند.
- بودجه مالی: لنزهای پیشرفته‌تر معمولاً تحت پوشش بیمه نیستند.
- سبک زندگی: فعالیت‌های روزانه (مانند ورزش، مطالعه، کار با موبایل) در انتخاب نوع لنز بسیار مؤثر است.
مشورت با جراح: انتخاب لنز حتماً باید با مشورت چشم‌پزشک انجام شود چون هر فرد شرایط متفاوتی دارد.
۵٫لنزهای فیکیک داخل چشمی (Phakic IOLs)
- برخلاف لنزهای قبلی که پس از برداشتن لنز طبیعی چشم (مثلاً در عمل آب‌مروارید) جایگزین می‌شوند، لنزهای فیکیک (Phakic IOL) بدون برداشتن لنز طبیعی، در جلوی آن قرار می‌گیرند.
- این لنزها برای اصلاح عیوب انکساری شدید مانند نزدیک‌بینی (میوپی)، دوربینی (هایپروپی) یا آستیگماتیسم استفاده می‌شوند.
- معمولاً برای کسانی تجویز می‌شوند که به دلایل مختلف (مثلاً نازکی قرنیه) نمی‌توانند لیزیک یا PRK انجام دهند.
🧩 انواع لنزهای فیکیک IOL و مقایسه
۱٫ لنز آرتیزان (Artisan / Verisyse)
- محل قرارگیری: در جلوی عنبیه (قسمت رنگی چشم) و با دو گیره به عنبیه متصل می‌شود.
- مناسب برای چه کسانی است؟
- افرادی با نزدیک‌بینی یا دوربینی بالا که گزینه لیزیک نیستند.
- سن بالای ۲۱ سال با شماره چشم ثابت.
- مدت ماندگاری: معولا دائمی است ولی در صورت لزوم و ضرورت( مانند ایجاد آب مروارید یا افزایش فشار چشم یا احتمال کاهش سلولهای قرنیه) نیاز به خارج کردن از چشم دارند.
- عوارض احتمالی:
- آسیب به سلولهای قرنیه در درازمدت.
- التهاب یا افزایش فشار چشم (گلوکوم).
- دیدن هاله یا نور پخش‌شده در شب.
- قیمت تقریبی (لنز به تنهایی):
حدود ۱,۰۰۰ تا ۲,۰۰۰ دلار (برای هر چشم) – بسته به کشور و مدل.- قیمت در ایران در زمانهای مختلف متفاوت بوده است و در مقطعی با دلار ۴۰۰۰ تومانی به مصرف کننده(بیمار) فروخته می شده است.
۲٫ لنز ICL (Implantable Collamer Lens – مارک Visian)
- محل قرارگیری: بین عنبیه و عدسی طبیعی (در فضای پشتی چشم).
- مناسب برای چه کسانی است؟
- افرادی با نزدیک‌بینی شدید (گاهی تا -۲۰ دیوپتر!)
- کسانی که قرنیه نازک دارند یا برای لیزر مناسب نیستند.
- افراد ۲۱ تا ۴۵ سال با شماره ثابت.
- مدت ماندگاری: معولا دائمی است ولی در صورت لزوم و ضرورت( مانند ایجاد آب مروارید یا افزایش فشار چشم یا احتمال کاهش سلولهای قرنیه) نیاز به خارج کردن از چشم دارند.
- عوارض احتمالی:
- افزایش فشار چشم (در موارد نادر).
- آب‌سیاه (گلوکوم).
- تشکیل آب‌مروارید زودرس در موارد خاص.
- نیاز به ایجاد سوراخ کوچک در عنبیه (یعنی “iridotomy” با لیزر یا دستی) برای جلوگیری از افزایش فشار چشم.
- قیمت تقریبی (لنز):
حدود ۱,۵۰۰ تا ۲,۵۰۰ دلار برای هر چشم.- قیمت در ایران در زمانهای مختلف متفاوت بوده است . بطور مثال این لنز ها در مقطعی با دلار ۴۰۰۰ تومانی این به مصرف کننده(بیمار) فروخته می شده است.
