عینک از نظرخصوصیت فیزیکی به چند نوع تقسیم میشود.
عینک تک دید : عینکی است که برای اصلاح دید در فاصله دور بکار میرود وعینک چند دید یا چند کانونی که بخشی از آن (معمولا قسمت بالایی) به دید دور و بخش دیگر آن به دید نزدیک اختصاص دارد.
عینک چند کانونی بیشتر برای اصلاح پیر چشمی (و نیز در برخی موارد انحراف چشم اطفال) به کار میروند و خود شامل عینک دوکانونی(Bifocal) یا عینک تدریجی (Progressive) هستند.
اما کدام یک این عینک ها بهتر است؟
عینک تک دید بهترین کیفیت دید را دارد و برای افراد که پیر چشمی ندارند بهترین گزینه است. اما برای افراد دارای پیر چشمی انواع دو کانونی یا تدریجی گزینه مناسب تری هستند. البته این نوع عینک ها برای افراد در همه مشاغل مناسب نیستند و چون نیاز به رعایت یک سری اصول دارند (که باید توسط تجویز کننده بصورت عملی آموزش داده شوند) ممکن است برخی نتوانند با این محدودیت ها کنار بیایند لذا ترجیح بدهند که به سراغ همان عینک ها ی تک دید بروند.
باور غلط: برخی فکر می کنند که اگر هرچه دیرتر شروع به استفاده از عینک پیرچشمی بکنند بهتر است یا کمتر به آن وابسته میشوند که خوب این اساس علمی ندارد و پیر چشمی یک پدیده فیزیولوژیک و مرتبط با سن است که از حدود ۴۰ سالگی شروع میشود و معمولا غیر از بعضی از افراد نزدیک بین،در همه ایجاد میشود و تا سن ۶۰ سالگی این نیاز بطور فزاینده ای ادامه دارد.
عدسی عینک: پلاستیک بهتراست یا شیشه؟
امروزه پلاستیک بیشتر توصیه میشود چون سبک تر است و نسبت به شکستن مقاوتر است و در هنگام ضربه به صورت از شیشه ایمن تر است.
عینک های محافظ (ضد ضربه):
شیشه در این گونه عینک ها از جنس پلی کربنات است که نسبت به ضربه بسیار مقاوم است و بویژه برای ورزشکاران و کارگران در محیط های صنعتی و… توصیه میشود.
امروزه پوششهایی روی عدسی های ساخته شده اعمال میشود که باعث کم کردن انعکاس ها از سطح عدسی می شوند در نتیجه چشم شما از پشت عینک بهتر به نظر می آید ، یا این پوشش ها نورهای اضافی محیط را حذف می کنند در نتیجه چشم کمتر خسته می شود.
عینک آفتابی
با گرم شدن هوا همه به یاد آفتاب و مقابله با خطرات آن می افتند و یکی از این خطرات به چشم مربوط می شود. و تا حدودی این طبیعی میباشد چون در شش ماهه ابتدایی سال هوا روشن تر است و هوای ابری کمتر دیده می شود بحث آفتاب و صدمه به چشم بیشتر از قبل مطرح می شود اما واقعیت امر این است که در تمام طول سال باید خطر آفتاب را جدی گرفت.
مهم ترین وسیله مراقبت از چشم در برابر خطرات آفتاب عینک آفتابی میباشد.
مردم مکررا میپرسند که:
-کدام عینک آفتابی استاندارد است؟
-کدام مارک بهتر است؟
-چه مواقعی باید از عینک آفتابی استفاده کرد؟
-کدام رنگ برای شیشه عینک مناستر است؟
شاید از دیدن این همه مارک و مدل در مغازه های عینک فروشی دچار سرگیجه شوید که بالاخره کدام عینک مناسب است و ویژگی های یک عینک آفتابی خوب چیست؟
متهم ردیف اول: اشعه ماورای بنفش
بخشی از نور آفتاب را اشعه ی ماورای بنفش (UV) تشکیل میدهد. گرچه لایه ازن مقدار زیادی از این اشعه را جذب می کند ولی بخش قابل توجهی از آن به زمین می رسد. اگر کسی در مجاورت اشعه ماورای بنفش طبیعی یا مصنوعی (جوشکاری) قرار بگیرد ممکن است دچارعوارض و مشکلاتی بعضاً جدی شود. اغلب مشکلات به نوعی به همین اشعه مربوط می شود.
خطرات اشعه ماورای بنفش
این اشعه یک عامل سرطانزای شناخته شده است. به عنوان مثال بسیاری از کسانی که در دراز مدت در معرض این اشعه باشند دچار سرطان پوست می شوند. شاید خیلی ها بدانند که اشعه ماورای بنفش برای پوست مضر است ولی بسیاری از مردم نمی دانند که این اشعه برای چشم هم ضرر دارد. تحقیقی در آمریکا نشان داده است که ۸۰ درصد مردم می دانستند اشعه ماورای بنفش برای پوست مضر است ولی فقط ۵ درصد می دانستند که این اشعه برای چشم هم مضر است.
مهم ترین عوارض اشعه UV
دو بیماری مهم در چشم پزشکی وجود دارد، اولی آب مروارید است. یکی از مهم ترین علل ایجاد کننده آب مرواریدنور آفتاب است. افرادی که به دلیل شغل ساعات زیادی در معرض آفتاب هستند یا در مناطق آفتابی زندگی می کنند بیشتر در معرض ابتلا به آب مروارید قرار دارند. دومین بیماری تحلیل وابسته به سن ماکولا(بخش اصلی شبکیه) است. ماکولا مسئول دید دقیق و مرکزی در انسان است. در این بیماری تیزی دید دچار مشکل می شود. برخی شواهد نشان میدهد که نور آفتاب ممکن است در ایجاد یا تشدید این بیماری نقش داشته باشد.
اوج خطر از ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعدازظهر اوج میزان تابش اشعه ماورای بنفش است و در این ساعات استفاده از عینک آفتابی و کلاه لبه دار واجب است. حتی در هوای ابری هم بهتر است از عینک آفتابی استفاده شود.
آیا بچه ها هم باید عینک بزنند؟
بچه ها هم باید وقتی که در محیط آفتابی حضور دارند عینک آفتابی بزنند یا از کلاه لبه دار استفاده کنند. عینک آفتابی کودکان باید مثل عینک بزرگسالان حفاظت کاملی در برابر اشعه ماورای بنفش ایجاد کند. واقعیت این است که بچه ها به دلیل اقتضای سن و جنب و جوش زیاد زمانی که در هوای آزاد هستند بیشتر در معرض تابش اشعه UV هستند.
آیا عینک من واقعاً UV را جذب می کند؟
بهترین رنگ برای عینک آفتابی مشکی، طوسی و قهوه ای است اما رنگ های دیگر هم اشعه ماورای بنفش را جذب می کنند. بهترین راه سنجش این قضیه استفاده از دستگاه است که در مغازه های عینک فروشی و مطب اپتومتری و چشم پزشکی وجود دارد. با این دستگاه ها دقیقاً می توان فهمید که عینک چه مقدار از اشعه را جذب می کند.
محافظت در برابر اشعه ماورای بنفش
عینک آفتابی علاوه بر رنگ مناسب باید ۹۹ تا ۱۰۰ درصد اشعه ماورای بنفش را جذب کند. طیف اشعه ماورای بنفش زیر ۴۰۰ نانومتر است. عینک آفتابی معمولاً تمام اشعه زیر ۴۰۰ نانومتر را جذب می کند. می توان مطمئن بود عینکی که رنگ تیره داشته باشد بیشتر از ۹۰ درصد اشعه ماورای بنفش را جذب می کند.
انتخاب یک عینک مناسب
رنگ عینک بهتر است یکنواخت بوده و فریم آن بهتر است بزرگ باشد.عینکی که فریم کوچکی دارد مناسب نیست چون اشعه آفتاب از بالا و پایین و گوشه به چشم می رسد و آسیب رسان است. عینک باید تمام چشم را بپوشاند یعنی از بالای ابرو تا بالای گونه و گوشه های چشم را پوشش دهد. عینک هایی که دسته های پهنی دارند از این جهت مناسب هستند چون گوشه های چشم را پوشش می دهند. علاوه بر این عینک آفتابی نباید نمره داشته باشد و شماره عدسی آن باید صفر باشد و همچنین نباید هیچ گونه خمیدگی در تصویر ایجاد کند.
تشخیص عینک استاندارد
عینک آفتابی را روی صفحه خط دار یا شطرنجی حرکت دید و ببینید خمیدگی در تصویر ایجاد می شود یا نه. یعنی مربع ها شبیه بشکه شده یا خطوط صاف شکم می دهند یا نه. اگر این حالت ها در تصویر ایجاد نشود، عینک مشکلی ندارد. یک راه دیگر هم اینکه باید راحت باشد. معمولاً وقتی فرد یک عینک غیر استاندارد به چشم بزند و با آن نگاه کند راحت نخواهد بود و احساس خوشایندی ندارد. در عینک استاندارد، رنگ ها و اشکال نباید تغییر کنند و نباید به چشم فشار بیاید.
چقدر هزینه بکنید؟
اگر برند یک عینک واقعی باشد، چون باید مطابق استانداردهای اروپا و آمریکا ساخته شود، محافظت کافی در برابر اشعه ماورای بنفش فراهم می کند اما این بدین معنی نیست که اگر عینکی ارزان قیمت باشد و برند معتبری نداشته باشد عینک بدی است. استفاده از عینک ارزان قیمت ضرر ندارد، مشرووط به اینکه شیشه هایش مناسب بوده و تصویر را دچار اعوجاج نکند و متخصص آن را تایید کرده باشد.
ما در این مرکز نهایت تلاش خود را خواهیم کرد که عینک های موجود از نظر استاندارد جذب اشعه UV و کیفیت عدسی( شیشه) مشکلی نداشته باشند.
تکلیف افرادی که عینک طبی دارند و میخواهند از عینک آفتابی هم استفاده کنند چیست ؟
برخی از عینک های طبی با نمره بالا استفاده می کند و نمی توانند عینک خود را برداشته و عینک آفتابی بزنند. برای این افراد چند راه حل وجود دارد. یکی این است که یک عینک طبی – فتوکرومیک داشته باشند و در طول روز از آن استفاده کنند. عینک های فتوکرومیک در مقابل نور آفتاب تیره می شوند و اشعه ماورای بنفش را به خوبی جذب می کنند. راه دیگر استفاده از عدسی هایی است که در آنها عدسی آفتابی همانند کلیپس روی شیشه عینک طبی قفل می شوند. یا اینکه می توانند از پوششی کاملاً شفاف استفاده کنند که روی شیشه عینک کشیده شده و اشعه ماورای بنفش را جذب می کند.
رنگ عینک آفتابی
سه رنگ از بقیه مناسبتر هستند. مشکی، طوسی و قهوه ای. این رنگ ها خیلی خوب اشعه ماورای بنفش را جذب کرده و در عین حال رنگ های دیگر را هم تغییر نمی دهند. مثلاً اگر عینک شما سبز باشد، پشت چراغ قرمز رنگ قرمز را خوب نمی بینید. بنابراین رنگ سبز به دلیل تغییری که در رنگ های دیگر ایجاد می کند خیلی توصیه نمی شود.
رنگ زرد برای استفاده در شب خیلی عینک خوبی است چون کنتراست را زیاد می کند . کسانی که در شب احساس می کنند کمی مات می بینند، اگر از این عینک استفاده کنند بهتر خواهند دید. در برخی ورزش ها هم از این رنگ عینک استفاده می شود ولی به طور کلی عینک زرد در طول روز اصلاً عینک مناسبی نیست چون بیشترین نوری که در طول موج مرئی با آن روبه رو هستیم نور زرد است و در این عینک ها نور زرد بیشتری وارد چشم شده و ممکن است برای چشم مضر باشد. شیشه های آینه ای هم خیلی عینک های مناسبی نیستند. رنگ های آبی و صورتی در محیط داخلی اشکالی ندارند ولی اگر پوشش مناسبی داشته باشند و اشعه ماورای بنفش را جذب کنند در محیط خارجی هم قابل استفاده هستند.
برخی از عینک های آفتابی سفید و شفاف هستند. این گونه عینک ها هم به دلیل داشتن پوششی که روی شیشه های آن کشیده شده است و قبلاً اشاره شد اشعه ماورای بنفش را جذب می کنند.
چه صورتی با چه عینکی
